Müdürlüğümüz tarafından 31.05.2016 tarihinde "Gıda Kaynaklı Salgın ve Vakalar" hakkında bilgilendirme ve değerlendirme toplantısı yapıldı. Müdürlüğümüz salonunda gerçekleşen toplantıya İlçe Müdürlüklerinde görevli gıda denetçileri ve teknik personellerimiz katıldı. Toplantıda gıda kaynaklı zehirlenmelerde Bakanlığımız Mevzuatı ve talimatlar değerlendirildi. Özellikle yaz mevsiminde artan zehirlenmelere karşı alınacak tedbirler konuşuldu.
Gıda Zehirlenmesi Nedir ?
Gıda zehirlenmesi kirlenmiş yiyecek ya da su ile insanları etkileyen; mikroplar, bakteriler, parazitler, virüsler veya toksinler ile hastalık yapan bir hastalık ismidir.
Dünya çapında araştırmalar yapan "Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi", her yıl dünyada 76 milyon kişinin gıda zehirlenmesi yaşadığını, bunların 350 bininin ağır şekilde hastalandığını ve yaklaşık 5000 hastanın da öldüğünü açıklamıştır.
Bununla birlikte, gıda zehirlenmesinin en sık fark edilen şekli ishal olarak dışa vurmaktadır. Dünyada, özellikle gelişmekte olan ülkelerde her sene milyonlarca insan bu rahatsızlıkları çekmektedir.
Gıda zehirlenmesi kimleri etkiler?
Gıda zehirlenmesi, tek tek veya grup halinde aynı kusurlu gıdayı tüketmiş herkesi etkileyebilir. Toplu yemek yenen yerlerde, özellikle büyük toplumsal işlevleri olan yerlerde, restoranlar, okul, kafeterya vb yaygın olarak görülmektedir.
Hangi besinler olumsuz koşullarda daha sık gıda zehirlenmelerine sebep olmaktadır?
Mikrop taşıyan kırmızı et ya da tavuk, kirli su, mayonez, çiğ veya az pişmiş et, yumurta, balık ve istiridye ve benzeri içeren gıdalar dünyada en sık gıda zehirlenmesine sebep olarak yiyecekler arasında bulunmaktadır.
Gıdalar paketleme aşamasında veya raflarda/dolapta uzun süre beklemekten dolayı da bozulmaktadırlar. Özellikle son kullanma tarihlerini kontrol etmeden yememeye özen göstermenizi öneriyoruz.
En çok zehirlenmeye sebep olan hatalı gıdalar;
Bakteriyle temas eden et ve tavuk ürünleri, Kümes hayvanlarının, kırmızı etin iyi pişirilmemesi, Pişmiş yemeklerin 1 saatten uzun süre dışarıda bekletilmesi, Kusma ve ishal gibi belirtiler gösteren biriyle yemeklerin paylaşılması, Uzun süre buzdolabı dışında bekletilen süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi, Dondurulmuş gıdaların soğuk zincirin bozulmasından sonra tüketilmesi, Çiğ balık ve çiğ istiridye, İyi yıkanmayan sebze ve meyveler, Pastörize edilmemiş süt ürünleri ve meyve suları, Bozuk yumurta, Kaynağı belli olmayan sular.
Gıda zehirlenmesine sebep olan mikroorganizmalar nelerdir?
Gıda zehirlenmesine neden olan mikroorganizmalar, Campylobacter enterit, kolera, E. coli enterit, Staphylococcus aureus, Shigella, Listeria vb. olarak sıralanabilir.
Gıda zehirlenmesi için en savunmasız kimdir?
Gıda zehirlenmesi için özellikle savunmasız olan kesim bebekler ve yaşlılardır. Bu kişiler için ayrıca özen gösterilmesi gerekmektedir.
Böbrek hastalıkları veya diyabet olanların veya sık sık yurtdışın seyahatlere çıkmak zorunda kalan kişilerinde dikkatli olması gerekir.
Özellikle gebe ve emziren kadınların gıda zehirlenmesinden kaçınmaları çok önemlidir.
Gıda zehirlenmesi belirtileri nelerdir?
Gıda zehirlenmesi yaygın olarak ağrı karın krampları, ishal, bulantı, kusma, halsizlik, ateş, üşüme ve titreme, baş ağrısı vb. ile kendisini göstermektedir.
2-6 Saat içerisinde kusurlu gıda ya da mikroplu su içme ile belirtileri görmeye başlarsınız. Sürenin uzunluğu gıdanın türüne, yeme miktarına ve vücut direncinize bağlıdır.
Gıda zehirlenmesi nasıl tedavi edilir?
Gıda zehirlenmesi yaşayan hastalara bol bol ve sık sık sulu yiyecekler vermek/içirmek gerekir. Çoğu durumda hastalık kendiliğinden giderilir. Bazı hastalar ise ancak antibiyotik tedavisi ile hastalığı geçirebilmektedirler.
Gıda zehirlenmesi önlemek için yemeklerden önce eller yıkanmalı, tırnak temizliğine önem gösterilmeli, besinler yıkanmadan yenmemelidir. Taze ürünler tüketmeye özen göstermeniz gerekmektedir. Ayrıca içtiğiniz suları da filtrelemeniz daha iyi olacaktır.
Gıda Zehirlenmesine Karşı Önleyici Tedbirler Nelerdir?
Özellikle sıcak havalarda pişirilen yemek 1-2 saat sonra buzdolabına kaldırılmalıdır. Yeni pişmiş, sıcak yemek oda sıcaklığında soğutulmalıdır. Sıcak yemek buzdolabına konulmamalıdır. Eller, mutfakta kullanılan araç ve gereçler özellikle mutfak tahtaları, mutfak tezgahları, bıçaklar ve bezler yiyeceklere hastalık etmeninin bulaşmasına neden olabilir. Bunların hijyenine özen gösterin. Etler, sebzeler ve ekmekler için ayrı ayrı tahta ve bıçaklar kullanın ve her sonrası deterjan ile yıkayın. Bu şekilde davranarak çapraz bulaşmayı önleyin. Yemek hazırlamadan önce ellerinizin temiz olduğundan emin olun. Besinleri buzdolabında çözdürün. Özellikle sıcak havalarda oda sıcaklığında çözdürmeyin, güneş altında, soba ya da kalorifer üzerinde azla çözdürmeyin. Özellikle et, tavuk, balık, süt ve yumurta gibi protein kaynaklı besinler bakterilerin üremesi için en uygun koşulları oluşturur. Kötü koşullarda saklanıp, hazırlanan ve pişirilen bu besinler gıda kaynaklı enfeksiyonlara davetiye çıkartır. Protein kaynaklı besinlerin iyi pişmesine dikkat edin. Kırık, çatlak ve kirlenmiş yumurta almayın. Yumurtayı sadece kullanmadan hemen önce yıkayın. Temiz su kullanmaya özen gösterin. Suyun temizliğinden şüpheleniyorsanız kaynatıp kullanmalısınız. Meyve ve sebzeleri her zaman iyice yıkayın. Ayrıca sebzeleri sirkeli suda bekletebilirsiniz. Evcil hayvanlarınızı sevdikten sonra veya onlara ait bir temizlik sonrasında ellerinizi yıkamayı unutmayın. Ambalajı bozulmuş, kapağı hasarlı konserve almayın. Gıda zehirlenmesine neden olduğunu düşündüğünüz besini halka açık bir yerden satın aldıysanız en yakın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'ne ulaşarak durum hakkında bilgi verilmelidir.